مقالات فن بیان

ضرورت سخنرانی

در این مقاله می خوانیم:

• سخنرانی یک مهارت است.
• ضرورت سخنرانی
• اشتباهات و ایرادهایی که مخاطبان از آنها خوششان نمی آید.

 ضرورت سخنرانی چیست؟

ضرورت سخنرانی

سخنرانی یک مهارت است:

ما اگر بخواهیم در کار یا حتی در زندگی خود موفق باشیم، باید سخنرانی کردن را یاد بگیریم. این یک مهارت ضروری در زندگی همه ی ما است. مهارتی که یادگیری آن لازم و ضروری است.

شاید با خودتان فکر کنید که سخنرانی فقط این است که مقابل یک جمع بزرگ بایستیم و صحبت کنیم. درست است، اما این فقط یک نوعی از سخنرانی است. ولی سخنرانی فقط این نیست. حتی ما گاهی اوقات در جمع دوستان و همکارانمان بحث و گفتگو می کنیم و این هم نوعی سخنرانی کردن به شمار می رود. در واقع هر زمان که با یک یا چند نفر در یک موقعیت حرفه ای قرار می گیریم و صحبت می کنیم، در حال سخنرانی هستیم.

سخنرانی از هر نوعی که باشد، برای ما فرصتی به وجود می آورد تا استعدادهای خود را نشان دهیم. همچنین باعث بهتر شدن روابطمان می شود و مهارت های ارتباطی ما را افزایش می دهد. مهم تر از همه اینکه این مهارت، اعتماد به نفسمان را در همه ی ابعاد زندگی افزایش می دهد.

اشتباهاتی که مخاطبان از آنها خوششان نمی آید:

1. هدف نداشتن: برخی از سخنرانان برای مخاطبان توضیح نمی دهند که هدفشان از موضوع و بحث سخنرانی چیست و به چه چیزی می خواهند برسند؟
2. نامتناسب بودن موضوع سخنرانی با مخاطبان: اگر ما مخاطبان خود را نشناسیم و در مورد موضوعی که در حوصله ی آنها بگنجد سخن نگوییم، آنها احساس خستگی می کنند و از اینکه در جلسه سخنرانی شرکت کرده اند پشیمان می شوند.
3. فقط استفاده از پاورپوینت: گاهی اوقات سخنرانان به جای اینکه خودشان در جلسه صحبت کنند، یک پاورپوینت با مطالب بسیار زیاد و حجیم تهیه می کنند و در طول جلسه فقط به اجرای پاورپوینت می پردازند. این کاملاً اشتباه است، چون مخاطبان آمده اند تا صحبت ها را از زبان ما بشنوند. در کنار سخنان خود می توانیم از پاورپوینت هم بهره بگیریم.
4. سخنرانی با لحن یکنواخت: سرعت و شدت صدای ما در کل جلسه سخنرانی نباید یکسان و یکنواخت شود چون باعث خستگی و کسل شدن مخاطبان می شود.
5. عدم آمادگی برای سخنرانی: باید قبل از سخنرانی آمادگی لازم را بدست آوریم تا بتوانیم مطالب را به بهترین شکل ارائه دهیم.
6. نداشتن نظم: اگر اطلاعاتی که به مخاطبان می دهیم، منسجم و در ارتباط با یکدیگر نباشند، آنها به ما گوش نخواهند داد و چیزی یاد نخواهند گرفت.
7. عدم برقراری ارتباط با مخاطبان: باید با مخاطبان ارتباط برقرار کنیم تا بتوانیم توجه و تمرکز آنها را جلب کنیم.
8. به طول انجامیدن سخنرانی: بهتر است سخنرانی خود را آنقدر طولانی نکنیم که همه خسته شوند و فقط منتظر این باشند که جلسه تمام شود. بهتر است کمی زودتر از اتمام وقت، آن را به پایان برسانیم.
9. استفاده نادرست از جک و لطیفه: اگر می خواهیم جک و لطیفه بگوییم باید با سلیقه ی حضار هماهنگی و مطابقت داشته باشد. در غیر اینصورت از گفتن آن پرهیز کنیم. قبل از شروع سخنرانی، خطوط قرمز و حساسیت های مخاطبان را بشناسیم و به خطوط قرمز آنها احترام بگذاریم و از بیان لطیفه که به زیر پا گذاردن خطوط فرمز مخاطبان می انجامد، خودداری کنیم.

نام برخی از افراد به واسطه شهرت و اعتباری که کسب می‌کنند ارزشمند می‌شود. حتما برای شما هم پیش آمده است که به محض شنیدن اسم و فامیل کسی، حتی با شنیدن خبرها و گفته‌هایی که ممکن است علیه آن فرد باشند ذهنیت مثبتتان باز هم به خاطر اعتماد و شناختی که از او دارید تغییر نکرده است. اعتماد دوطرفه، رکن اصلی یک ارتباط در گرداب حوادث روزانه است. همین که دیگران برای شنیدن حرف‌های ما وقت می‌گذارند و یک گفتگو دونفره به وجود می‌آید یعنی سطح خیلی ابتدایی از اعتماد بین دو نفر یا چند نفر شکل گرفته است که با هم به تبادل نظر پرداخته‌اند. سخنرانی هم دقیقا مثل همین روابط ساده روزانه است که برای شکل گرفتن آن به شکل‌گیری درجاتی از اعتماد متقابل نیاز داریم. در این رابطه سخنران به عنوان فردی که بیش‌ترین دقایق را برای متکلم وحده بودن در حضور مخاطبان در اختیار دارد باید ویژگی‌های شخصیتی خاصی داشته باشد. سخنران باید از یک سری ویژگی‌ها و خصایص اخلاقی در خود آگاه باشد تا بتواند مطمئن شود مخاطب به او اعتماد کرده، شنونده فعال سخنرانی است و ایده‌های سخنران را دنبال می‌کند. اما این شخصیت‌های اخلاقی برای ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطبان چیست؟

هر سخنران خصلت‌های اخلافی خاص خود را دارد؛ اما از این بین صداقت، حسن شهرت، امانت‌داری در انتقال مطالب و تطابق با مخاطبان از مهم‌ترین شاخصه‌هایی هستند که هر سخنران باید داشته باشد و آن‌ها را در خود تقویت نماید.

این صفات چه زمانی باید تقویت شوند؟ سخنران روی صحنه و پیش از این که لب به سخن بگشاید می‌تواند برای ارتباط گرفتن با مخاطبان این شاخصه‌های را در خود تقویت کند؟ برای ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطبان و شروع تعامل دوطرفه از کجا باید شروع کرد؟ تکنیک‌هایی که در ادامه می‌خوانید راهنما کاملی هستند تا قبل از شروع سخنرانی یا حین سخنرانی بتوانید ارتباط بهتری با مخاطبان برقرار کنید.

تکنیک‌های ارتباط گرفتن و ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطبان در سخنرانی

ویژگی‌های رفتاری یا شخصیت و خصلت‌های اخلاقی هر فرد کمیتی کیفی است و نمی‌توانیم مثل مقادیر کمی آن را با واحد مشخصی اندازه‌گیری کنیم. برای درک بهتر این موضوع بهتر است با یک مثال ساده شروع کنیم. سلامت کمیتی کیفی است که با استفاده از اعداد و ارقام قابل توصیف نیست. این کمیت‌ها را کیفی می‌نامند و آن را با نمره یا امتیاز مشخص نمی‌کنند. این در حالی است که برای بسیاری از کمیت‌ها نظیر وزن یا قد به اعداد وابسته هستیم.

ویژگی‌های رفتاری یا شاخصه‌های اخلاقی یک سخنران که باعث ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطبان می‌شوند را در ادامه می‌خوانید.

راه‌های ایجاد اعتماد بین مخاطب و سخنران پیش از شروع سخنرانی

امانت‌داری در انتقال مطالب

به مرور زمان و هر چه قدر که در مدیریت سخنرانی‌های کوتاه و یا سخنرانی‌های طولانی‌تر مهارت کسب کنید پارامتر صداقت و امانت‌داری در انتقال مطالب برای شما به عنوان یک سخنران مطرح می‌شود. افکار شما و اطلاعاتی که به مخاطب منتقل می‌کنید باید متناسب با مسائل تازه، کاملا به روز و امروزی باشد. امانت‌داری یکی از عوامل حسن شهرت برای سخنران است که در ادامه بدان بیش‌تر می‌پردازیم.

هر چه که در امانت‌داری اطلاعات بهتر عمل کنید ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطبان ساده‌تر می‌شود؛ به این شکل که مطالب شما از جهت استناد به منابع معتبر کاملا قابل اعتماد می‌شوند و از این جهت در نظر مخاطبان برجسته‌تر می‌شوید.

تحلیل موضوع سخنرانی از دید تخصصی (شهرت)

این روزها مردم به شدت درگیر و پرمشغله هستند. اطراف آن‌ها سخنرانان زیادی وجود دارد که سعی دارند با موضوعات و مباحث وسوسه‌کننده‌ای مخاطب را به سمت خود بکشانند. در این بازار پرتلاطم فکر می‌کنید کدام سخنران می‌تواند مخاطب را به سالن سخنرانی بکشاند و دغدغه شرکت در سخنرانی را برای او ایجاد کند؟

پاسخ بسیار ساده است. هر سخنران به واسطه مهارت‌ها و تخصص‌های خاص خود می‌باشد که می‌تواند بدون رقابت با رقبا، پیروز میدان باشد. فرض کنید همزمان دو سخنرانی در حال برگزاری است و مخاطب می‌خواهد از بین یکی از این دو سخنرانی که اتفاقا موضوعات مشابهی را بررسی می‌کنند یکی را انتخاب کند.:

• در سخنرانی اول به نظر ایده‌های تر و تازه و جالبی وجود دارد؛ اما سخنران تنها دو سال سابقه کار در این زمینه را دارد و به نظر بی‌تجربه است
• در سخنرانی دوم، سخنران نویسنده یکی از دو کتاب پرتیراژ سال در موضوع مورد نظر است و حالا بعد از پانزده سال تحقیق و تفحص در مورد مورد نظر تصمیم به برگزاری یک سخنرانی گرفته است

خودتان را به جای مخاطب قرار دهید. مخاطب هوشیار کدام یک از سخنرانی‌ها را انتخاب می‌کند؟ به نظر کدام سخنران دید تخصصی و تحلیل عمیق‌تری نسبت به موضوع خواهد داشت؟

تشابه و تطبیق سخنران با مخاطبان (اصل تشابه)

آنالیز مخاطبان در سخنرانی یکی از مهم‌ترین نیازهای یک سخنران برای برقراری اعتماد بین سخنران و مخاطبان می‌باشد. تفاوت‌های مخاطبان زن و مرد در ارائه سخنرانی یکی از مسائل مهمی است که باید در انتخاب موضوع لحاظ شود.

آنالیز مخاطبان به سخنران کمک می‌کند تا به سرنخ‌های خوبی دست پیدا کند و تشابه و اختلافاتی را که با مخاطبان خود دارد دریابد. به عنوان مثال اگر قرار باشد در جمعی از دانشگاهیان یک سخنرانی سیاسی داشته باشد می‌تواند به گرایش سیاسی غالب دانشجویان پی ببرد و از این راه بهتر متوجه اختلافاتی موجود شود.

مهم‌ترین مزیت شناخت تشابه و تضاد با مخاطبان کشف راه‌های سازگار و بهینه برای ارتباط گرفتن با مخاطبان، زبان بدن مناسب، زبان گفتار صحیح، لحنی که بابت آن سوتفاهم ایجاد نشود، پوشش منطبق با فضای سخنرانی و شیوه داستان‌سرایی شما می‌باشد. فرض کنید قرار است در یک شرکت تازه‌کار که هرگز اسمی از آن نشنیده‌اید و اطلاعات چندانی هم درباره کارکنان، کادر و فضای حاکم بر آن ندارید سخنرانی کنید.

در طول آنالیز مخاطبان است که می‌توانید به ظاهر کارکنان پی ببرید و از روی ظاهر کارکنان به رسمی یا رسمی نبودن جو بین کارکنان پی ببرید.

مسیر ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطب را تسهیل کنید!

با وجود تمام معیارهایی که برای ایجاد اعتماد بین سخنران و مخاطبان و صرفا برای خود سخنران مطرح می‌شود، باز هم راهکارهایی وجود دارد که می‌توان به واسطه آن از همان ابتدا شناخت خوبی از خود ما به عنوان سخنران فراهم کرد:

از همان ابتدا خود را معرفی کنید

پیش از شروع سخنرانی مقدمه‌ای کوتاه شامل رزومه کاری و سنوات و افتخارات خود مطرح کنید. شناخت خودتان را به مخاطب واگذار نکنید و او را برای شناخت بهتر راهنمایی کنید. خیلی وقت‌ها این مقدمه یا معرفی کوتاه ابتدا سخنرانی است که اعتماد اولیه را شکل می‌دهد و خود مخاطب پیش از حضور در سخنرانی هیچ اطلاعاتی درباره سخنران ندارد.

برای صمیمیت بیش‌تر به زبان مخاطبان خود سخن بگویید

خیلی از سخنرانان متخصص هستند و به بهترین شکل ممکن قادر به سخنرانی می‌باشند؛ اما محبوب نیستند! برای کسب محبوبیت بین مخاطبان و البته تحکیم اعتماد بین سخنران و مخاطبان به زبان خود آن‌ها سخن بگویید. کاوش مختصری در جمع، شما را با زبان متداول مخاطبانتان آشنا می‌کند. به این ترتیب به سادگی متوجه می‌شوید که مثلا به کار بردن اصطلاحات انگلیسی تا چه حد رواج دارد و اعضای آن شرکت، سازمان و…از عبارات محاوره‌ای عامیانه تا چه استفاده می‌کنند؟

اصول سخنرانی را کلیک کنید

مارک توین، نویسنده و طنز پرداز آمریکایی می گوید: در دنیا نوع سخنران وجود دارد. سخنرانی که از استرس سخنرانی عصبی شده است و سخنرانی که دروغ می گوید! حالا با گذشت دویست و چندی سال از آن زمان تازه تحلیلگران به سخن مارک توین ایمان آورده اند که واقعا سخنرانی برای عده زیادی از مردم رعب آور است. حتی بر اساس تحقیقات به عمل آمده توسط وال استریت ژورنال، سخنرانی یکی از ترس های بزرگ عمومی بین شهروندان آمریکایی می باشد و تکنیک‌های کاهش اضطراب قبل از سخنرانی‌، از جمله عبارات پر جستجو و محبوب آمریکایی ها در سال های اخیر بوده است! با این حال تجربه ثابت کرده هر نفر می تواند مربی هیجان و استرس سخنرانی خود باشد و به خوبی بر این ترس فائق آید.

استرس سخنرانی به خاطر ترس را نباید دست کم گرفت. شاید این ترسی که گاهی از ترس از هواپیما، پریدن از ارتفاع یا محاکمه شدن در دادگاه بیشتر می شود منجر به بروز حملات و واکنش های تهاجمی خاص در فرد شود. متاسفانه یا خوشبختانه بسیاری از ما سعی در مخفی کردن این استرس داریم؛ غافل از این که تمام فشارهای روانی ناشی از اضطراب پنهان شده ما به خاطر سخنرانی به مرور تبدیل به زخمی سربسته می شود که از درون چرکین شده است. ترس از حضور مقابل دانش آموزان و شرکت در فعالیت های جمعی، ترس از سخن گفتن در جمع های بزرگ یا حضور فعال در گروه های دوستانه همه و همه عواملی هستند که با گذشت زمان موجبات حاد تر شدن این زخم را فراهم می آورند. این روند تا دوران بزرگسالی هم ادامه پیدا می یابد و  کم کم به جایی میرسد که فرد مایل است هر گونه فعالیتی فردی را انتخاب کند تا از صحبت های عمومی، سمینار و کنفرانس اجتناب کرده باشد.

خبر خوب این که در مقابل تمام کسانی که سعی در مخفی کردن استرس سخنرانی خود هستند افرادی وجود دارند که با تکیه بر تکنیک های کنترلی اضطراب ناشی از سخنرانی موفق شده اند این دلشوره های ناتمام را تا حدودی تسکین و تقلیل دهند. در ادامه برخی از این تجربیات را با هم مرور می کنیم.

تکنیک های کلیدی کاهش استرس سخنرانی

سخنرانان پر استرس چه حالاتی دارند؟ استرس حالت روحی آشکاری است که به واسطه نشان های زیر در چهره و به طور کلی ظاهر یک سخنران نمود می کند:

• نگاه نکردن به مخاطبان و خیره شدن به یک گوشه
• بدون مقدمه ورود کردن به اصل مطلب
• تلاش برای کوتاه کردن سخنرانی و به اتمام رساندن آن
• بی توجهی به مخاطبانی که پیوسته با هم صحبت می کنند
• لرزش صدا، دست ها و حرکات ممتد و مداوم پاها
• نگاه کردن به ساعت
• تعریق بیش از حد
• آریتمی یا بی نظمی در طول سخنرانی
• استفاده مداوم از نوشیدنی های مختلف مثل آب در طول سخنرانی

بعد از درگیر شدن با استرس سخنرانی به جای کلنجار رفتن با خودتان برای این که ای کاش در خانه می ماندید، به جای سخنرانی پروژه دیگری بر عهده می گرفتید یا بالاخره طوری می شد که مجبور نمی شدید سخنرانی کنید از وقتتان با استفاده از تمارین زیر برای افزایش انعطاف پذیری، ریسک پذیری و شکوفا کردن استعدادهای درونی خود استفاده نمایید.

وسواس کمالگرایی را دور بریزید

هیچ کس کامل نیست؛ اما مشکل دقیقا از همین جا شروع می شود که فکر می کنیم و می خواهیم بهترین و بی نقص ترین آدمی باشیم که تا کنون روی صحنه رفته است و در مقابل دیگران سخنرانی کرده است!

غلبه بر مشکل کمالگرایی اولین گام برای غلبه بر استرس سخنرانی است که تقریبا همه ما با آن مواجه هستیم.

تمرینات ناقص یا تمرین نکردن، فشار بیش از حد بر تارهای صوتی برای تغییر صدای واقعی حین سخنرانی، عدم آشنایی با فضای اطراف و عواملی نظیر نور، دما و صدا که ممکن است سخنرانی را تحت تاثیر خود قرار دهند و… از جمله عواملی که باعث تضعیف سخنرانی می شوندمی باشند. خنده دار است اما خیلی از سخنرانان مغلوب اعترافات خود بابت اشتباهات پیش پاافتاده ای می شوند که در طول سخنرانی مرتکب شده اند.

سخنرانی شما با ارزش های واقعیتان مغایرت دارد!

اگر مشغول خواندن این مقاله برای کاهش استرس سخنرانی و دلشوره هایتان در طول سخن گفتن در جمع های بزرگ هستید قطع به یقین سخنران حرفه ای کاربلدی می باشید که به دنبال رفع نواقص خود بوده و هست. مهارت سخنرانی تنها بخشی از توانایی های فردی حرفه ای ما است. ارزش های فردی با سخنرانی در جمع مشخص نمی شود و قطعا توانایی های شما بیشتر از آن چه که به نمایش گذاشته اید بوده است.

برای این که متوجه بخشی از این توانایی ها شوید کافی است در یک اتاق خلوت، وقتی که کاملا تنها هستید و مخاطبانتان ذهنی هستند سخن بگویید. به تسلط خودتان که بیشتر شبیه سخنرانی به سبک رهبران موفق دنیا است توجه کنید. شما یک سخنران همه فن حریف هستید که خیلی راحت می توانید بزرگ ترین سخنرانان دنیا را در جیبتان بگذارید؛ چون ارزش های واقعی هر کس با شیوه سخنرانی و سخنوری او مشخص نمی شود!

از عصبی بودن خود عصبی نشوید!

بروس اسپرینگستین، خواننده، نوازنده گیتار و آهنگساز آمریکایی معروف در یکی از مصاحبات خود اعتراف جالبی داشته است. او متوجه شده وقتی که قبل از اجرا در طول کنسرت کامل آرام و بی استرس بوده است به اندازه زمانی که هیجانات و شور ناشی از جمعیت در او غوطه ور بوده اجرا خوبی نداشته است! به گفته برخی اسپرینگستین به خوبی می دانسته است چه طور کانال استرس و نگرانی های پیش از کنسرت را با کانال شور و هیجان عوض کند و اتفاقا هم کمی عصبی باشد!

سخنرانانی که اعتماد به نفس کمی دارند معمولا بابت سخنرانی و کیفیت صحبت کردن خودشان عصبی می شوند. بالا رفتن هیجان از عوامل این عصبی بوده است و به واسطه همین حالت استرس و دلنگرانی های زیادی تحمل می کنند.

آیا درباره عوامل به وجود آورنده حالت عصبانی در طول سخنرانی چیزی می دانید؟ عصبی بودن ناشی از آدرنالینی است که در خون ما در جریان می باشد. سخنرانان حرفه ای به خوبی می دانند این عصبی بودن چه طور به انرژی مضاعف تبدیل شده و نگرانی و دلشوره های آن ها را به تعامل، کارایی و انرژی زایی مبدل می سازد.

شما هم به سبک سخنرانان موفق دنیا بد نیست تا حد متعادلی عصبی باشید! این انرژی و هیجان را در خود سرکوب نکنید و باعث مهار احساسات خود نشوید!

شما کامپیوتر نیستید!

یکی از مواردی که استرس سخنرانی را دوچندان می کند ترس از فراموش شدن متن سخنرانی است. فراموش نکنید که در سخنرانی، کنفرانس های علمی و هر جایی که قرار است صحبت کنید لازم نیست واژگان را تک تک به خاطر بسپارید و یکی یکی آن ها را دقیقا مثل متن بیان کنید. کمی از تعهد و وفاداریتان نسبت به کلمات بکاهید!

به جز به خاطرسپاری کلمات، شیوه خواندن و بیان کردن آن ها هم مهم است. سخنرانی با روخوانی تفاوت دارد. تا زمانی که مهره مستقلی روی صحنه نباشید که بتواند خودش سناریو بنویسد و خودش هم نمایش را کارگردانی کند سخنران نیستید!

بدین منظور کلماتی که ریسک گیج شدن مخاطب و به اشتباه انداختن او را بالا می برند از متن حذف کنید.

برای خواندن مقالات ما دانشگاه زندگی را کلیک کنید

شنیدن کلمه “مناظره” خواه ناخواه بلافاصله هر کسی را به یاد مناظره های داغ و پرتنش انتخاباتی می اندازد که هر یک از رقبا در تلاش هستند با شیوه سخنوری یا فن بیان خود رقیب را از میدان به در و خلاصه به نحوی همه چیز را به نفع خود تمام کنند. هر چند که گفتگوهای رقبا سیاسی در طول انتخابات مصداق بارز مناظره می باشند اما علم مناظره با تمام شاخ و برگ هایش فراتر از این است که بخواهیم آن را به مباحث سیاسی محدود کنیم و اتفاقا در طول روز برای ما خیلی پرکاربر می باشد. مثلا همین گفتگوهای کلاسی که بین دانشجویان و استاد برای رد یا تایید یک مبحث علمی، فرهنگی یا اعتقادی شکل می گیرد همان میز گرد مناظره ای است که همه ما در طول تحصیل کم و بیش دور آن نشسته ایم و به مباحثه پرداخته ایم. از دیدگاه ویکی پدیا، مناظره یا مناظره‌کردن، روش رسمی استدلال تعاملی و نمایش‌یافتنی است که با هدف هم نظر، هم فکر و هم رنگ کردن دیگران با ما شکل می گیرد. اگرچه همه ما طعم مناظره را به صورت رسمی یا غیررسمی چشیده ایم اما اگر قرار باشد این ماظره برد و باخت داشته باشد و موثر واقع شود نظیر سخنرانی یا سخنوری اصول خاص خود را دارد. اصولی که ما آن ها را در قالب تکنیک های فن بیان در مناظره بررسی می کنیم.

مناظره مثل راه رفتن روی لبه پرتگاه مخاطره آمیز است. به علاوه بررسی نتیجه مناظره را بهتر است به مخاطبان یا نظاره کنندگان بسپاریم؛ چون فقط آن ها هستند که با توجه به فن بیان مناظره ما می توانند قضاوت کنندگان عادلی باشند. شاید اولین مناظره انتخاباتی رئیس جمهور اوباما در دور اول ریاست جمهوری اش با رقیب جمهوری خواه یکی از داغ ترین مناظرات تلویزیونی بوده است که کاربران به واسطه همان مناظره توانستند با توجه به فن بیان اوباما پیروزی او را بر ریب جمهوری خواهش پیش بینی کنند.

حتی اگر مناظره کننده حرفه ای و ماهری هستید 5 تکنیک فن بیان در مناظره که قرار است در ادامه آن ها را تجزیه تحلیل کنیم را احتمالا تا کنون نشنیده اید! همراه ما باشید.

تکنیک های فن بیان در مناظره

تکرار های طلایی در مناظره

شاید خیلی ابتدایی باشد اما سه اصل اساسی یک مناظره موفق تفکر، مکث و بردباری است. فرض کنید شما به عنوان کارشناس مدیریت بحران سازمان هواشناسی در یک جلسه رسمی قرار است به مناظره با یکی از منتقدان عملکرد خود بپردازید. مخاطب مناظره را شروع می کند و بدون معطلی سراغ اصل مطلب می رود: چرا با وجود قانون منع عبور و مرور موتور سیکلت های دوزا همچنان  شاهد عبور و مرور آزادانه آن ها در سطح شهر هستیم؟ مدیریت شما ناکارآمد بوده است!

در چنین مواردی یک مناظره کننده هوشمند پیش از این که بخواهد مثل یک آتشفشان فوران کند، حرف های مخاطبش را انکار کند و با ذکر دلیل حرف های طرق مقابل را رد کند بهتر است یک بار سوال طرف مقابل را تکرار کند و به او حرف هایش را گوشزد نماید. این ترفند تکرار سوال یا حرف های طرق مقابل در طول مناظره یکی از فنون کلیدی است که باعث می شود آن چند ثانیه بحرانی را قبل از جوش آوردن و خروشیدن با آرامش پشت سر بگذارید. این دقیقا همان ترفندی بود که لویید بنتسن، معاون ریاست جمهوری دموکرات در رویارویی با دن کویل، رقیب جمهوری خواه خود انجام داد و باعث شد به این شیوه پاسخ های منطقی تری به رقیب بدهد و در عین حال کمی از هیجان مخاطبان بکاهد.

هر چند که مهارت حاضرجوابی در طول سخنرانی ای مناظره ها به شدت برای سرکوب کردن طرف مقابل به درد می خورد اما با وجود تکرارهای طلایی در مناظره می توان تعادل و بالانس مناسبی در طول گفتگو برقرار کرد.

عناصر غیرکلامی یک مناظره موفق

چه کسی ممکن است سخنرانی متقاعد کننده اَل گور، فعال محیط زیست و سیاست‌مدار آمریکایی را علیه رقیب جمهوری خواه خود، جورج بوش فراموش کند؟ در طول دهه 2000 و بعد از این سخنرانی حیرت برانگیز در طول مناظره بود که تیتر مجله تایم به این عنوان اختصاص یافت: مهارت غیرکلامی گور او را تا چند قدمی جورج بوش به پیش راند!

زبان بدن بخشی از فن بیان در مناظره است. تکیه بر مهارت های ارتباط غیرکلامی خیلی سریع تر از پشت تریبون ایستادن ما را به نتیجه می رساند. مصداق آن را هم بارها در زندگی دیده ایم. مثلا خاطره تعریف کردن یک سری حسابی به دل می نشیند اما وقتی همان خاطره توسط فرد دیگری تعریف می شود اصلا جذاب و دلچسب نیست. دلیل آن هم عناصر غیرکلامی خاصی است که چاشنی سخن می شود و خاطره یا مطلب را به اوج می رسانند.

در یک مناظره موفق استفاده از ارتباطات غیرکلامی نشان می دهد شما به همان اندازه ای که دوست دارید دیگران نسبت به نطق و موضع شما اشتیاق داشته باشند شوق و انرژی دارید!

خود مختاری مناظره کننده در سخنوری

برای استفاده بهتر از شوخ طبعی در ارتباط با دیگران، خود مختار باشید. ضمن این که در فن بیان در مناظره هم شوخ طبع بودن همه چیز را به نفع شما تغییر می دهد. بین شوخی و جدیت مرز باریکی وجود دارد و به واسطه شوخی کردن می توان بسیاری از ناگفته ها را گفت؛ به شرط این که مراقب باشیم از این مرز عبور نکنیم.

اما شیوه شوخ طبعی در مناظره خیلی متفاوت است. در مناظره به شما فرصتی برای شوخی کردن داده نمی شود و این خود شما هستید که باید بین فرصت های به وجود آمده، یکی را بر حسب موقعیت برای شوخی با رقبا خود برگزینید.

اعتراف به اشتباهات

انسان جایز الخطا است و خداوند هم بخشنده؛ اما عجیب است که بسیاری از مناظره کنندگان حتی وقتی که خودشان هم متوجه اشتباهاتشان می شوند منکر همه چیز می شوند! قرار گرفتن در شرایط سخت و رقابتی مناظره از یک طرف و تحت فشار حرف ها، اسناد و مدارک رقیب قرار داشتن همه و همه دست به دست هم می دهند تا هر کسی از پذیرش خطاهای خود سر باز بزند.

مثلا اگر بحث مدیریتی است منکر خطاهای مربوط به ابتدا دوران خدمت خود نشوید: “اگر چه مسیر ورود من به این منصب چندان با رشته تحصیلی ام متناسب نبود اما در این مدت با نظارتی که روی سیستم های خرید و فروش خودرو در کشور داشته ام شاید تنها کسی باشم که بتواند از چم و خم این کار سر در بیاورد!”

ضعف های که قدرت به یادماندنی می شوند!

در سال 1984 در مناظره ای که بین رییس جمهور وقت، رونالد ریگان و والتر ماندل، مدافع دموکرات صورت گرفت یک نگرانی بزرگ برای همه طرفداران وجود داشت و آن مسن بودن ریگان برای ریاست جمهوری دوباره وی بر آمریکا بود. زمانی که خبرنگار سن بالای ریگان را به عنوان مانع موفقیتش در این رقابت یادآوری کرد ریگان با لحن خاصی یادآور شد: اکنون سن موضوع اصلی ما نیست. من به دنبال بهره وری سیاسی نیستم؛ اکنون حریف اصلی من در این رقابت بی تجربگی و خامی طرف مقابل است!

در این مناظره ریگان توانست از ذکر یکی از نقاط ضعف خود در این رقابت توسط خبرنگار به نفع خودش استفاده کند.

مقالات آموزشی سخنوری را کلیک کنید